ANTWOORDEN

PLANTTIJD
Dé maand voor het planten van pioenrozen is oktober. Pioenrozen worden bij voorkeur vroeg in de natuurlijke rustperiode gerooid en verwerkt: van half september tot half november. Op deze manier wordt het plantritme niet verstoord en blijft de kwaliteit van de planten op haar best. Tevens dienen pioenrozen in deze periode weer te worden terug geplant: Gebruik-makend van het laatste restje warmte in de grond maken de planten in deze periode nog nieuwe haarwortels waardoor de planten goed vast kunnen komen te staan op hun nieuwe stekje. Dit geeft de beste weggroei en dus de meeste kans op 1e jaars-bloei.

STANDPLAATS
Het allerbelangrijkste is een goed drainerende grond. Pioenen kunnen erg slecht tegen natte voeten. Wanneer pioenen te nat staan kan dit wortelrot veroorzaken waar de planten zelfs dood aan kunnen gaan. Indien u een natte tuin heeft verdient het aanbeveling om de pioen op een 'rug' te planten; oftewel de grond plaatselijk verhogen voor een goede ontwatering.

Plant bij voorkeur op een niet al te luwe plek. Een te beschutte plaats kan een schimmelziekte als Botrytis in de hand werken in natte jaren. Voldoende luchtcirculatie is daarom belangrijk.

Pioenrozen vereisen verder voldoende zonlicht. De gehele dag het zonnetje is ideaal, maar halfschaduw kan eventueel ook. Te donker staande planten geven een langgerekte groei en geen bloemen.
Vermijdt het te dicht bij grote struiken of bomen planten i.v.m. de oneerlijke concurrentiestrijd die pioenen dan aan moeten gaan. Met name oppervlakkig wortelende bomen of struiken nemen 'stelen' bijna al het vocht en voeding van de pioenen.

Plant ook nooit op een plek waar eerder pioenen hebben gestaan, pioenrozen scheiden o.m. bepaalde stoffen af waardoor een verse plant op dezelfde plaats slecht weg zal groeien. Ook is de kans op schadelijke organismen in de grond zoals schimmelziekten en wortelnematoden altijd groter op zo’n zelfde plantlocatie. In vaktermen zegt men wel dat de grond 'moe' is op zo'n oude plek.

PLANTAFSTAND
Pioenrozen kunnen sterk in omvang toenemen na het eerste groeiseizoen – reserveer 0,75 tot 1 m2 per plant. Bij gegroepeerd aanplanten is een onderlinge plantafstand van minimaal 80cm “in verband” aan te raden.

PLANTDIEPTE
De plantdiepte is zeer belangrijk. De bovenste ogen (doorgaans de ‘bloei-ogen’) dienen net onder het grondoppervlak te zitten. Wanneer ze dieper zitten dan vormt de plant in het gunstigste geval alleen maar blad. Net als alle planten willen pioenrozen overleven. Als een pioen te diep is geplant zal de plant proberen nieuwe groei aan de bovenzijde van de plant te vormen ten einde een soort ‘nieuwe plant’ te maken die wel op de juiste diepte zit om te kunnen bloeien. Dit proces duurt echter een aantal jaren, en dat is vaak veel te lang wanneer een plant is aangeschaft met hoge verwachtingen…
In het ergste geval wanneer pioenrozen te diep zitten wordt helemaal geen bovengrondse groei zichtbaar. Dieper in de grond blijft het vaak te lang nat, waardoor de planten kunnen wegrotten.

PLANTINSTRUCTIES

Maak een plantgat dat 2x de omvang heeft van de plant die op deze plek dient te komen;

Maak het plantgat niet te diep (doorgaans ca. 10-15 cm), en maak de bodem van het plantgat goed los;

Plaats de plant in het plantgat. De wortels kunnen horizontaal in het plantgat worden geplaatst; de ogen naar boven wijzend(!). Druk de plant lichtjes aan; de plant moet nu op een diepte liggen zodat de bovenste ogen 2-5 cm onder het grondoppervlak komen (oftewel “2 vingerdiktes diep”);

Dicht het plantgat weer en plaats een stokje bij deze plek – zo blijft u tot opkomst in februari/maart eraan herinnerd geen andere planten te dichtbij te plaatsen.

GRONDSOORTEN
Pioenrozen gedijen in principe op alle grondsoorten. In het algemeen geldt dat hoe zwaarder de grondslag is, hoe langzamer de weggroei is; oftewel hoe langer het duurt voordat de eerste bloemen uitgroeien. Dit is echter helemaal niet negatief; in tegendeel – op de lange duur kan een stevige kleigrond bijvoorbeeld ideaal zijn. Over het algemeen voldoen zavel-, veen- en kleigronden uitstekend.

Gronden met een pH van 6,5-7,5 zijn ideaal. Op zure gronden (zuurgraad lager dan 6,5) valt het aan te raden wat kalk door het plantgat te mengen en kunt u jaarlijks wat kalk toevoegen om de pH te verhogen. Op basische ('zoete') gronden (zuurgraad hoger dan 7,5) is het doormengen van tuinturf of ander materiaal met verzurende eigenschappen raadzaam.

Pioenen kunnen ook goed groeien op lichte zandgronden, echter dan vereisen ze wel meer aandacht. Het verdient dan ook aanbeveling om op deze gronden regelmatig water en voeding te geven. Beter is het nog om de grond op de plantlocatie van de pioen(en) te verrijken. Een goede manier hiervoor is een gat graven van ca. 50 cm diep en 40x40 cm in omvang. Onderin het gat een laag van ca. 25 cm goed verteerde koemest en/of beendermeel aanbrengen, hier bovenop vervolgens de vervangende grond aanbrengen. Een mengsel van klei, zand en tuinaarde is ideaal in de verhouding 60-20-20. Alleen klei kan ook, maar houdt dan rekening met een wat langere groeitijd tot een volwassen plant.

BEMESTING
Pioenen zijn in grote mate zelfvoorzienend. Planten met een goed wortelgestel, zoals wij altijd leveren, hebben een grote voorraad reservevoedsel in zich. Teveel meststoffen toedienen zorgt in het algemeen voor een weelderige groei wat wel veel gewas maar zeer weinig tot geen bloemen tot gevolg heeft. Ook wordt een pioenengewas door overbemesting ‘zacht’ waardoor het veel gevoeliger wordt voor ziekten en plagen.

Standaard zal daarom weinig bijmesting nodig zijn. Ieder najaar een handje goed verteerde koemestkorrels aanbrengen per plant zou in principe voldoende moeten zijn. Alleen wanneer na de bloei de gewaskleur erg licht wordt zou u een handje kunstmest in de mengverhouding NPK 12-10-18 toe kunnen dienen.

WATERGIFT
Pioenen zijn gemakkelijke tuinplanten; eenmaal gevestigd is slechts bij hoge uitzondering water geven nodig. Slechts in het eerste groeiseizoen, wanneer de planten zich vastzetten, is het in (langdurige) droge perioden raadzaam wat water toe te dienen (in de avonduurtjes). Na het eerste jaar reiken de wortels al zo diep dat de plant heel goed in staat is zich in zijn eigen natje te voorzien. In langdurige droge perioden in hete zomers kan het uiteraard echter nooit kwaad om zo nu en dan wat water te geven.

In het voorjaar kunnen pioenen op erg warme dagen in de volle zon wat slap gaan hangen. Dit betekent echter niet dat de plant water toegediend wil krijgen. In zulke situaties kunnen de wortels het simpelweg niet bijpompen: de verdamping van het gewas is dan te hoog in verhouding tot de opnamecapaciteit van de wortels. U zult zien dat in de avonduurtjes het gewas zichzelf herstelt en weer fier overeind komt. Pioenen groeien in het voorjaar extreem hard en het gewas is daardoor wat zacht en gevoelig hiervoor. Tegen de bloei hard het gewas uit en zal het zelden tot nooit meer slap gaan.

ONKRUID
Houdt de omgeving van pioenrozen altijd onkruidvrij. Naast dat het natuurlijk een veel mooier gezicht is kunnen onkruiden een schadebron zijn voor pioenrozen. Onkruiden kunnen in extreme gevallen met pioenen concurreren om voeding, water en licht. Het grootste gevaar schuilt er echter in dat veel gangbare onkruiden ideale waardplanten zijn voor ziekten en plagen. Een onkruidvrije tuin draagt daarom altijd bij aan een zeer lage infectiedruk.

ZIEKTEN EN PLAGEN
Pioenen zijn grotendeels gevrijwaard van ernstige ziekten en plagen. Het belangrijkste is gezond uitgangsmateriaal, welke vrij is van virus en aaltjes.

Wanneer de tuin goed netjes wordt gehouden zijn pioenen bijna geheel ziektevrij.
Vrijwel het enige gevaar dat er in de tuin heerst voor pioenrozen is de schimmelziekte Botrytis. Deze schimmel kan vroeg in het voorjaar de zgn. ‘omvallers’ veroorzaken. Stelen worden dan aangetast op de grens van grond en lucht en gaan slap en/of vallen om. Ook kan Botrytis bij uitgroei van de bloemknop tevoorschijn komen aan de onderzijde van de bloemknop, veelal beginnen bij één van de schutblaadjes. Vroege tekenen hiervan zijn hangende schutblaadjes of een scheve knopstand t.o.v. de bloemstengel. Verder kan Botrytis gedurende het gehele groeiseizoen op de stelen en bladeren voorkomen.

Altijd geeft een aantasting van Botrytis bruinverkleuring van het aangetaste plantendeel. Tijdens en kort na zeer natte omstandigheden is het typerende grauwgrijze schimmelpluis duidelijk zichtbaar.

Preventie is de beste bestrijding: verwijder bij de allereerste symptomen het plantendeel zorgvuldig met een scherp mesje en voer dit plantendeel voorzichtig af; zo voorkomt u sporenverspreiding. Voorkom gewasbeschadigingen en zorg verder voor voldoende luchtcirculatie (niet te luw en niet te dicht planten) en houdt de grond vanaf de opkomst goed los d.m.v. krabbelen met de vingers.

Botrytis is vaak alleen een probleem in (erg) natte jaren; de schimmelsporen hebben meer dan 85% luchtvochtigheid of waterdruppels nodig om te kunnen kiemen. De preventieve maatregelen zoals hiervoor beschreven moeten afdoende zijn om verdere infecties te voorkomen. Vanaf de opkomst de planten om de week bespuiten met een algemeen bestrijdingsmiddel tegen schimmels verkrijgbaar bij uw tuincentrum kan eventueel ook. Volg hierbij altijd de aanwijzingen op de verpakking.

.

GEWAS VERWIJDEREN
Tot aan het najaar behoeft de pioenroos nu weinig aandacht meer. Wanneer de planten richting het najaar in natuurlijke rust gaan beginnen ze het groen uit het gewas ‘op te eten’. De voedingsstoffen uit het gewas worden zo opgeslagen in de wortels als ‘appeltje voor de dorst’. Wanneer meer dan de helft van het groen uit het blad is verdwenen is het tijd om het gewas af te knippen. Tenzij u vindt dat het gewas nog voldoende sierwaarde heeft natuurlijk, dan kunt u het gerust nog een aantal weken laten staan.
Voor de vroegst bloeiende cultivars kan dit afsterven al begin september zijn, en voor de later bloeiende cultivars kan dit ook eind oktober of zelfs nog later zijn. Knip de stelen af gelijk met de grond – pas hierbij op dat u met de snoeischaar niet in de grond steekt en de onderliggende neuzen beschadigt.